Susama hissinin beşerdeki en güçlü reflekslerden biri olduğunu ve direkt beyin tarafından yönetildiğini hatırlatan Nefroloji uzmanı Prof. Dr. Abdullah Özkök, bilhassa sıcak havalarda kâfi sıvı alımının tüm organlar için değerli olmakla birlikte böbrek sıhhati açısından da çok değerli olduğunu, susuz kalmanın böbrekleri yorduğunu söyledi.
Sıcak havaya bağlı bedenimizde terleme ve akciğerlerimizden nefes alıp vermekle sıvı kaybı olur. Böbreklerimiz bunu su emilimini arttırarak dengelemeye çalışır.
Uzun mühlet kâfi suya ulaşılamaması durumunda akut olarak böbrek hasarı gelişebileceğine işaret eden Nefroloji uzmanı Prof. Dr. Abdullah Özkök, hem sağlıklı şahıslar hem de böbrek hastalığı olan şahıslar için kıymetli ikazlarda bulundu.
Susuzluğa bağlı böbrek hasarı geliştiğinde bulantı, kusma, halsizlik, kas ağrıları üzere belirtiler gelişebildiğini anlatan Prof. Dr. Abdullah Özkök, bu durumda bilhassa böbrek hastalığı olan bireylerin böbrek işlev testlerinin denetim edilmesi, gerekirse damardan sıvı verilmesi gerekebileceğine işaret etti.
Kronik böbrek hastalarında daha riskli
Özellikle kronik böbrek hastalarının sıcaklarda daha dikkatli olması gerektiğine işaret eden Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi İç Hastalıkları ve Nefroloji uzmanı Prof. Dr. Özkök, hususla ilgili şu bilgileri verdi: “Kronik böbrek hastalarının böbrekleri olağan insanlara nazaran daha hassastır ve daha çabuk bozulabilir. Hasebiyle susuzluk bu hastalar için daha tehlikelidir. Bu nedenle kronik böbrek hastalarına bilhassa yazın çok sıcaklarda güneş altına çıkmamalarını ve sıvı alımlarını arttırmalarını öğütlüyoruz.
Bunun yanında kalp yetersizliği olan ve yüksek doz idrar söktürücü ilaç kullanan hastalarımızın da yazın çok sıcaklarda sıvı istikrarını sağlamaları daha zordur. Bu hastaları takip eden tabipler tarafından idrar söktürücü ilaç dozları ayarlanacaktır. Böbrek taşı olan şahıslar ise susuz kaldıklarında böbrek taşı sorunlarını daha sık yaşayabileceğini unutmamalı. Münasebetiyle bilhassa bu hastalarımız günde 2-2,5 litre idrar yapacak biçimde bol su içmeli.“
Diyalize giren böbrek hastalarına uyarı
Böbrek hastaları için her ne kadar sıvı tüketimi kıymetli olsa da diyalize giren şahıslarda bu durumun tam aksisi olduğunun altını çizen Prof. Dr. Abdullah Özkök, bu küme hastalar için ihtarlarını şöyle sıraladı:
“Diyalize giren hastalarımızın birçoğunun idrar çıkışları olmadığı için bu hasta kümesinde olağanda sıvı kısıtlaması öneriyoruz. Zira çok sıvı alınması durumunda bedende biriken fazla sıvıya bağlı hipertansiyon ve kalp sorunları yaşanabiliyor. Bunun yanında yüksek sıcaklarda bu hastaların çok fazla dışarı çıkmamasını öneriyoruz ve sıvı kısıtlamasını bir ölçü gevşetiyoruz.
Böbrek nakli hastalarımız ise bağışıklık sistemi baskılanmış olduğu için kesinlikle içtikleri suyun temizliğinden emin olmalı ve mümkünse şişelenmiş ve kapalı su tüketmeliler. Ayrıyeten böbrek nakli hastalarımızın güneş altında ve sıcakta uzun mühlet kalmalarını istemiyor ve kesinlikle gözetici güneş kremi kullanmalarını öneriyoruz.“
Şekerli içeceklerle susuzluğunuzu gidermeyin!
Sıcak havalarda susuzluğu şekerli içeceklerle gidermeye çalışmanın böbrek hasarını artırabileceğini söyleyen Prof. Dr. Abdullah Özkök, bu hususla ilgili olarak uzun mühlet sıcakta çalışan Orta Amerika çiftçileri üzerinde yapılan bir araştırmayı örnek gösterdi. Özkök, “Orta Amerika’da şeker pancarı tarlalarında çok sıcak altında uzun müddet çalışan insanlarda böbrek yetersizliği sıklığının çok artması üzerine araştırmalar yapılmış ve bu hastalarda böbrek hastalığının tekrarlayan sıcak gerilimine bağlı olabileceği bulunmuş.
Bu durum yazın açık havada uzun mühlet çalışan inşaat personelleri ve öbür çalışanlar için de geçerli olabilir. Bununla birlikte çiftçilerinin şekerli içecekler ile susuzluklarını gidermeye çalışmasının böbrek hasarını çok arttırdığı gösterilmiştir. Sıcak havalarda çok şekerli, fruktoz-glukoz şurubu içeren meşrubatları katiyen tercih etmemeliyiz. Pak saf su en âlâ içecektir” dedi.
Suyun fazlası da zararlı
“Su sıkıntısında de ifrat ve tefrit kelam konusudur” diyen Prof. Dr. Abdullah Özkök, “Çok su içmek sağlıklıdır” tabirinin de yanlış olduğunu belirterek mevzuyu şöyle açıkladı: “Bahsettiğim üzere beşerde susama hissi çok güçlü bir dürtüdür. Susadıkça gereğince su içen bir kimsede susuzluğa bağlı böbrek hastalığı beklemiyoruz. Lakin suyun fazlası da muhakkak ziyanlıdır. ‘Su zehirlenmesi’ sonucu klinikte hiponatremi dediğimiz önemli durumlarla karşılaşabiliyoruz. Bu bahiste da aşırılıklardan kaçınmalıyız. Susadıkça su içiyorsanız ve günde 2-2,5 litre civarında idrar yapıyorsanız bedeniniz için kâfi hidrasyonu sağlıyorsunuz diyebiliriz.“