Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Güralp Onur Ceyhan son yıllarda görülme sıklığı artan pankreas kanserinin sinsice, hiçbir belirti vermeden ilerlediğini, ileri evrelerde ise karın ağrısı, bulantı, hazımsızlık ve bel ağrısı üzere, farklı hastalıkların da ortak belirtisi olan şikayetlerle kendini gösterdiğini söylüyor. Tarama programının da bulunmaması nedeniyle hastalığın erken teşhisinin ekseriyetle mümkün olmadığını söyleyen Prof. Dr. Güralp Onur Ceyhan, “Pankreas kanseri ekseriyetle ileri yaşta görülmekle birlikte son yıllarda sıhhatsiz hayat alışkanlıklarının ve obezitenin yaygınlaşması nedeniyle genç yaşlarda da ortaya çıkabiliyor” diyerek pankreas kanseri hakkında bilinmesi gereken 5 noktayı anlattı.
1- SİNSİCE İLERLİYOR
Son yıllarda giderek yaygınlaşan pankreas kanseri, günümüzde en çok mevte neden olan 4. kanser çeşidi olarak dikkat çekerken, 2030 yılında 2. sıraya çıkması bekleniyor. Pankreas kanserinin ekseriyetle belirti vermeden ilerlediğini, bu nedenle hastaların tabibe çoğunlukla metastaz yapmış olarak geldiğini belirten Prof. Dr. Güralp Onur Ceyhan, şunları söyledi:
“Toplumda hastalığın ekseriyetle şiddetli ağrıya yol açtığı düşünülüyor. Halbuki bu sinsi hastalık sanılanın tersine ağrı olmadan gelişebiliyor ve yapılan çalışmalar da her iki hastadan birinde ağrıya yol açmadığını gösteriyor. Lakin ileri evrelerde bel ağrısıyla karıştırılabilen sırt ağrısı yahut karında şişkinlik, karın ağrısı, hazımsızlık üzere şikayetlerle kendini gösteriyor. Ağrı şikayeti çoklukla tümörün etrafındaki damarların üstünde bulunan hudutlara baskı yaparak onları zedelediği durumlarda gelişiyor. Sarılık tanısı konulan hastalarda da pankreas kanserini erken yahut geç evrelerde görüyoruz.”
2- BU KUSURLAR RİSKİ ARTIRIYOR
Günümüzde zerzevat ve meyveden mahrum kırmızı et yüklü, çok yağlı beslenme, sigara ve alkol kullanımı, hareketsizlik ve obezitenin pankreas kanserini tetikliyor. Bu nedenle çok kiloların sağlıklı formda verilerek ülkü kiloya ulaşılması, sistemli idman, sağlıklı beslenme ve lifli besinler tüketmeK, Batı tipi beslenme yerine Akdeniz diyeti uygulanması, sigara ve alkolden uzak durulması çok kıymetli.
3- PANKREAS KANSERİ EŞİTTİR MEVT DEĞİL!
Geçmişte hiçbir biçimde tedavi veremediğimiz, ameliyat edemeyeceğimizi düşündüğümüz hastaları şu an tedavi edip ameliyat edebiliyoruz. Bunlar genelde damarları sarmış olan pankreas kanserleri oluyor ve çok sık görülüyor. Geçmişte hastalara yalnızca kemoterapi veriyor hastalıktan kurtulma imkanı sağlayamıyorduk. Ancak artık kemoterapi ve radyoterapi ile birlikte elimizde çok önemli casuslar ve efektif silahlarımız var. Böylelikle multidisipliner bir grubun ortak çalışmasıyla tümörü denetim altında tutup, hastaya hiç ummadığımız, damarı çok sarmış ve ‘ameliyat edilemez’ denilen hastaları bile ameliyat edebiliyoruz. Hastaların sağkalımları da güya damarları sarmamış üzere uzayabiliyor. Yani artık pankreas kanseri eşittir vefat manasına gelmiyor.
4- BİRDENBİRE DİYABET HASTALIĞI ORTAYA ÇIKARSA…
Sağlıklı bir kişinin apansız diyabet hastası olmasının da pankreas kanserine işaret edebildiğini belirten Prof. Dr. Güralp Onur Ceyhan şöyle konuştu:
“Herhangi bir sıhhat sorunu olmayan, o ana kadar diyabet hikayesi olmayan bireylerin bir anda diyabet tanısı alması akla pankreas kanserini de getirmeli. Bu nedenle hiç vakit kaybetmeden pankreas kanserinin teşhisine yönelik tetkikler de kesinlikle yapılmalıdır. Lakin pankreas kanserinin her vakit diyabete yol açtığı formundaki inanışlar yahut her uzun vadeli diyabet hastasının yüksek risk taşıdığı yanlışsız değil.”
5- GENÇLERDE DE YAYGINLAŞIYOR
Pankreas kanseri için günümüzde ne yazık ki tarama programı yok, bu nedenle erken teşhis imkanı çok bulunmuyor. Evvelce yalnızca ileri yaşlarda görülen bir hastalık olan pankreas kanseri son yıllarda sıhhatsiz ömür alışkanlıkları nedeniyle gençlerde de ortaya çıkıyor. Ailesinde genç yaşta pankreas kanseri olanların da daha fazla risk taşıdığını, sağlıklı ömür stili benimsenmesinin kritik değere sahip olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Güralp Onur Ceyhan, “Aynı vakitte Türkiye’de akraba evlilikleri ağır olduğu için maalesef Avrupa’dan daha fazla ailesel genetik pankreas kanseri ile karşı karşıya kalıyoruz ve böylelikle hastalar çok daha erken yaşlarda bu hastalığa kapılıyorlar” bilgisini verdi.