Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu çoklukla bina çatılarına kurulan lisanssız güneş güç santrallerinin muhtaçlık fazlası enerjiyi YEKDEM’e bedelsiz olarak hibe etmesine karar verdi. 10 yıl alım garantisi verilen santral sahipleri isyan etti. GÜNEŞDER, 2019’daki düzenlemeye güvenerek yatırım yapan işletmelerin iflas edeceğini hatırlattı.
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan’ın 2019 yılında muhtaçlık fazlası elektriğin satın alınacağını söylemesinin akabinde bilhassa fabrika ve tarım işletmelerinin çatılarında çok sayıda lisanssız güneş güç santrali (GES) kuruldu. Tıpkı yıl Mayıs ayında çıkan Cumhurbaşkanı Kararnamesi’nde bu tesislerde üretilen muhtaçlık fazlası elektriğin 10 yıl müddetle satın alınacağı garanti edildi. İşletmeler de kamu ile kontrat yaparak ürettikleri elektriği satmaya başladı. Türkiye genelinde binlerce GES tesisi yatırımı yapılırken işletmeler üç yıl sonra alınan kararla şoke oldu.
“YENİDEN SAĞLIKLI BİR DÜZENLEME YAPILMASI GEREKİYOR”
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) 4 Ağustos günü Resmi Gazete’de yayınlanan şura kararında, üretilen muhtaçlık fazlası elektriğin artık satılamayacağı kaydedildi. İşletmelerin fakat kendi tükettikleri kadar elektrik ölçüsünü satabilecekleri, sisteme verilen artan elektriğin ise Elektrik Piyasası Yenilenebilir Güç Kaynakları Destekleme Mekanizması’na (YEKDEM) bedelsiz olarak hibe edileceği kararda yer aldı. Zarurî hibe dalda büyük reaksiyon ile karşılandı. GÜNEŞDER Lider Yardımcısı Serdar Ekiz, “Yatırım için işletmelere 2019 yılında müsaade verildi. Artık geriye dönük iptal kararı çıkıyor. Türkiye genelinde binin üzerinde GES santrali bu karardan etkilenecek. Yine sağlıklı bir düzenleme yapılması gerekiyor” tabirlerini kullandı.
“BU İŞLETMELER ELEKTRİK SATAMAZSA BATAR”
Kurulan işletmelerin ürettikleri elektriği satamaması durumunda batacaklarını belirten Ekiz, SÖZCÜ’ye yaptığı açıklamada; “Yeni karar tükettiğin kadarını satabilirsin ondan sonrasını bedelsiz vereceksin diyor. Bu işletmeler yatırım yaparken hem kendi muhtaçlığını karşılamak hem de elektrik satmak üzere tasarlandı. Kimi işletmeler üretiminin lakin yüzde 10’unu kendi kullanıyor. Yani ürettiği elektriğin yüzde 80’ini hibe etmek zorunda bırakılıyor. Lisanssız GES’ler muhtaçlık fazlası elektriği satamazsa batar” diye konuştu.
“BANKALAR KARARNAMEYE GÜVENDİ”
GES projelerine finansman sağlayan bankaların Cumhurbaşkanlığı kararnamesine güvendiklerini belirten Ekiz, iflasların yaşanabileceği ihtarını yaparak şu sözleri kullandı:
* “Bu yatırımlar sırasında banka finansmanı kullanıldı. Bankalar projelerin fizibilitelerini cumhurbaşkanlığı kararnamesinde belirtilen müsaadeleri göz önünde bulundurarak kıymetlendirdi.
* Finans kuruluşları işleyişleri sebebiyle bu yatırımları proje finansmanı halinde değil ipotek ve şahsi kefalet alarak kendilerini garanti almış durumda.
* Bir hukuk devletinde idari kararlar geriye yürümez. Hukuk devletinde kural olarak yönetim, ileriye yönelik düzenleme yapabilir. Bunun aksi yönetime inancı zedeler.
* 2019 yılında Cumhurbaşkanı imzalı hukuksal düzenlemeden yararlanmak isteyen yatırımcıya verilen bu imkânın bugün idari bir kararla geri alınması, buna güvenerek hareket eden firmaların iflasına yol açacaktır.”
“YALIM: YATIRIMCI BORÇLANDI”
Diğer yandan CHP Uşak Milletvekili Özkan Yalım, Uşak’ta çok sayıda işletmenin düzenlemeden olumsuz etkilendiğini belirterek şöyle konuştu:
* “Bu işletmelere 10 yıllık alım garantisi verilmişti. Çıkan karar ile hayalleri ve gelecekleri mahvoldu, kahroldular. Yatırımcı bankadan kredi aldı, diğerlerinden para aldı, arazi satıp yatırım yaptı. Birçok GES santraline sahip firmanın kendi tüketimi fazla değil. Yatırım hedefli tesis kurdu.
* AKP hükümeti verdiği kelamı tutmuyor. 10 yıllık mukavele yapıyor, maç oynanırken kural değiştiriyor. Uşak’taki yatırımcılar ismine sesleniyorum. Yaptığınız kusurdan vazgeçin. Yatırımcıları teşvik edin önünü tıkamayın. Siz yeni projelere takviye olacağınıza köstek oluyorsunuz.”